ABD merkezli NeurologyLive adlı internet sitesine demeç veren ünlü nöroloji profesörü Claudia Chiriboga Roche ve PTC şirketleri tarafından geliştirilen Risdiplam adlı molekülle ilgili konuştu:
Risdiplam ağızdan alınmakta olup SMA hastalarını tedavi etmek üzere geliştirilen ve henüz deneme aşamasında olan, etkili olması beklenen bir “küçük molekül”dür. Bugüne kadar 2. – 3. faz olarak bilinen Firefish (NCT02913482) kod adlı denemede ciddi başarılar görülmüştür.
Bu başarının sebebi hastaların daha önceki klinik denemelere katılanlardan daha büyük olmalarından kaynaklanmaktadır; ki bu Risdiplam’ın hastalığı daha ciddi durumda olanlarda da fayda göstereceğine işaret eder. Buna ilaveten bu tedavi Sunfish (NCT02908685) ve Jewelfish (NCT03032172) kod adlı çalışmalarda da insanlar üzerinde denenmektedir.
Columbia Üniversiesi’nin Irving Tıp Merkezi’nde çalışan nöroloji ve çocuk hastalıkları profesörü Claudia A. Chiriboga-Klein bugüne kadar çok sayıda ilaç denemesine dahil olmuş bir doktordur. Halihazırda SMA hastaları için geliştirilmekte olan çok seçenek bulunmakla birlikte piyasaya çıkmış olanlar az sayıdadır ve Risdiplam’ın başarılı olması bu bakımdan önemli olacaktır. Bu nedenle NeurologyLive sitesi Columbia Üniversitesi Çocuk Nörolojisi Bölümü Başkanı olan Dr. Chiriboga ile konuşarak bu tedavinin şu ana kadar ortaya çıkan verileriyle ilgili ayrıntıları sordu.
NeurologyLive sitesinin sorusu: Uzman doktorlar Risdiplam hakkında ne biliyorlar? Onu SMA için geliştirilen diğer ilaçlardan ayıran özellikler nelerdir?
Prof. Dr. Claudia A. Chiriboga-Klein:
Risdiplam SMN2 genini değiştiren yeni bir tedavidir. Şu anda SMN genlerini değiştiren 3 tedavi seçeneği bulunuyor. Birincisi ASO türünden olan Nusinersen (Spinraza, Biogen şirketi). İkincisi gen yenileme tedavisi olan AVXS-101 (Zolgensma, Novartis şirketi). Ve üçüncüsü de Risdiplam’dır (Eski adı: RG7916, Roche şirketi). Diğer iki tedavinin aksine Risdiplam her gün ağızdan alınması gereken bir ilaçtır ve vücuttaki bütün dokulara ulaşır. Dolayısıyla diğer 2 ilacın sahip olmadığı sistemik etkileri vardır ve bu da Risdiplam’ın önemli bir avantajıdır.
Cure SMA vakfının ve Dünya Kas Cemiyeti’nin sunumlarına geri gidersek bebeklerdeki verilerin çok etkileyici olduğunu görüyoruz. Çünkü bebeklere baktığınızda yaşı ileri olan bazılarında hareket kilometretaşlarında ciddi kazanımlar olduğunu göreceksiniz.Bunların ortalama yaşı 6.7 aydı, ki bu yaştaki hastalar maalesef diğer tedavilere Rsidplam’da olduğu kadar cevap veremiyorlardı. Yanlış hatırlamıyorsam 12 ay boyunca takip edilen hastalarda 16 puanlık ilerleme oldu ve esasen bu da bahsettiğimiz denemenin daha doz-bulma aşamasıydı. Yani Firefish kod adlı çalışmanın 1. bölümüydü, bu bölümde ideal doz belirleniyor, açık-etiketli ve doz-artışlı bir deneme yürütülüyor. Dolayısıyla o aşamada bebeklerin hepsine şu anda aynı çalışmanın 2. kısmında (3. faz) verilen doz verilmemiş oldu.
Şimdi bütün bu çalışmaların bitmesini ve bebeklerdeki deneme verilerinin ortaya çıkmasını bekliyoruz. Fakat öncül veriler incelendiğinde çok ciddi ve güçlü kazanımlar görüldü ve bebekler yaşlarına göre ayrıldığında 5 aylıktan küçük olanlarda yaklaşık 18 puanlık kazanımlar görüldü. Bu, gerçekten ciddi bir artıştır.
Chiriboga Risdiplam’ın farkı konusunda da şunları ekledi:
Genel olarak, bu yaştaki bebeklerde bunlar ciddi kazanımlardır ve benim açımdan şu hususu gündeme getirdi: Belki de SMN genine dair sistemik gereksinimler var ve bunlar diğer tedavilerde yeterince karşılanmıyor. SMN geni her yerdedir, dolayısıyla o proteine de her yerde ihtiyacınız var. Sinir ve kas eksikleriyle ilgili olan bölümler elbette en çok farkedilenlerdir; eğer meseleler ilk olarak sinir sisteminde görülüyorsa en önemli SMN açığı orada demektir; fakat diğer organlar da etkileniyor olabilirler.
Neurology Live Sitesinin Sorusu: Risdiplam’ın yaşça daha büyük bebeklerde görülen etkilerinin özeti nedir?
SMA alanında çıkan bütün verilere baktığınızda şunu görürsünüz: Erken tedavi her zaman çok daha iyi sonuçlar verir. Ne kadar erken tedaviye başlarsanız o kadar iyi cevaplar alırsınız ve bu durum Nusinersen ile tedavi edilen hastalarda da görülmüştü. Onlarda pre-semptomatk bir çalışma var, Nurture kod adlı, o çalışmada hastalığın ilerleyişinin ilacın çok erken aşamada verilmesi sayesinde önlenebileceği ve hastada normale çok yakın bir gelişim sağlanabileceği görülmüştü.
Özetle “ne kadar erken, o kadar iyi” denirdi, fakat Risdiplam’da tersi de görüldü. Daha büyük olan bebeklerde de ciddi faydalar görüldü. Diğer yandan Risdiplam’ın bu sonuçlarını Zolgensma gen tedavisi ile karşılayacak olursanız, o tarafta gen tedavisinin hastaya uygulandığında hastaların ortalama yaşı 3.5 ay idi. Yani çok küçüklerdi ve o tedaviye ciddi bir yanıt verdiler. Ancak Risdiplam alan ve tedaviye başladığında yaşça daha büyük olan bebeklerde tedaviye ciddi bir yanıt verildiği görüldü.
Haberin orijinalini okumak için tıklayınız.
Referanslar
1. PTC Therapeutics Announces Risdiplam (RG7916) is Well Tolerated at All Dose Levels With No Drug-Related Safety Findings [press release]. Dallas, TX: Cure SMA; Published June 19, 2018. curesma.org/news/ptc-therapeutics-update-june2018.html. Accessed February 19, 2019.
2. Baranello G, Servais L, Day J, et al. FIREFISH Part 1: early clinical results following a significant increase of SMN protein in SMA type 1 babies treated with RG7916. Presented at: 23rd Annual Congress of the World Muscle Society; October 2 to 6, 2018; Medoza, Argentina. Poster #258. wms2018.com/wp-content/uploads/2018/full-congress-%20issue-final_28_9.pdf.