Prof. Dr. Haluk Topaloğlu’nun SMA ile ilgili sunumundaki sözlerini noktasına virgülüne dokunmadan, yayınlıyoruz.
(Not: Bunun ardından sorulara cevap verdiği yerlerde de SMA çokça geçti. Onları 4. bölümde yayınlayacağız)
Özellikle şunu söylemek isterim: Bazı ilaçlar çıkıyor. Bunlar Batı dünyasından kaynaklı, özellikle Amerikalılarda. Kendi aralarında bile tartışma var yani “Bu ilaç etkin midir, değil midir?” diye. Kimisi diyor ki “FDA yani Amerikan İlaç İdaresi bunu onayladı.” Şimdi, şunu söylemek
isterim, bakın, şurada diyor ki: “300 bin dolarlık ilaç var ama kendi eksperleri buna inanmıyorlar.” Ama ilaç 300 bin dolar. Bu eleştiriliyor, hatta böyle karar aldığı için Amerikan İlaç İdaresi FDA’yı mahkemeye veren bilim adamları oldu, ben onların hepsini takip ediyorum.
(…) Yani, şunu da bilmeliyiz, bir ilaç örneğin Amerikalıların İlaç İdaresi tarafından onaylandığı zaman o bizim için ilaç anlamına gelmez, bizim koşullarımız farklı. Onların her onayladığı ilaç çalışıyor anlamına da gelmez ama onlar onaylayabilirler, bunu yapabilir. Bizi bir kısmı ilgilendirir, bir kısmı da ilgilendirmez. Buna karşı şu yazı çok güzel, burada çalışan uzmanlar yani İlaç İdaresinin kendi uzmanları diyorlar ki “Evet, arada çok az fark var ama hastalık çok nadir olduğu için biz bunu onaylarız.” Ama bu ilaçların çok pahalı olduğunu kimse söylemiyor, bu ilaçlar çok pahalı.
(…) İngiltere, Spinal Müsküler Atrofi ilacını on gün öncesine kadar ödemiyordu kendi vatandaşları için. Ben arkadaşlarıma soruyordum “Sizin hastalar ne oluyor?” diye “Araştırmada olanlar ilaçlarını alıyor.” “Yeni doğan bebekler ne oluyor?” “İlaç alamıyor.” diyorlardı. Yani, örneğin Türkiye’de Spinal Müsküler Atrofi’nin ilacı ödeniyor, her yaş grubuna ödeniyor şimdi ama mesela Danimarka – ki o da çok zengin bir ülke, takdir ederiz – sadece 6 yaşına kadar olanlara veriyor, Japonya’da sadece SMA 1’e veriyorlar, Arjantin hiçbir hastasına veremiyor, İran’dan bize geliyorlar, ilaç çok pahalı, İran devleti ödemediği için kampanya yapıp, futbolculardan vesaire para bulup 1-2 doz yapabiliyorlar, 1-2 dozun da faydası yok. Yani, durum bu şekilde ama ileride örneğin gen tedavisi…
Şimdi, gen tedavisi var. Bu bir hastalık için, Müsküler Atrofi için gen tedavisi. Şimdi, geçen cuma günü de – arkadaşlarımız çok iyi biliyorlar, bu Spinal Müsküler Atrofi için gen tedavisi onaylandı. Çok çok pahalı, hatta gazetelere de çıktı yabancı basında, 2,1 milyon dolar bir hasta için. Hatta dün benimle konuştular, çok pahalı dedim, dediler ki: “5 taksitte.” Onlar da farkındalar, ilacın taksiti olur mu? Yani, çok ilginç bir durum. Mesela yeni gelenler var, tek tek geçmeyeceğim, uygulama çok tıbbi şeyler fakat ben sonuca gelmek istiyorum.
Sayın Bakanım: Şöyle bir örnek vereceğim size, mesela Spinal Müsküler Atrofi’de şu anda Türkiye’de 300’den fazla hasta alıyor sanıyorum yani 600 hastanın raporu var da ama alma evresinde 350’si alıyor aktif olarak. Şimdi, burada sorun şu: Sadece ilaç vermek yetmez, ilaç sadece işin kısmı. Bu çocukların fizyoterapileri, aile ilişkileri, okulları, diğer kardeşleri, sosyal çevresi, bunların da takip edilmesi gerekiyor. İlaç sadece bunun küçük bir kısmı. İlaç çok pahalı ama devletimizin bence -Komisyon olduğu için bunu burada söylemek istiyorum- eksik bir hususu var, o da bu organizasyon kısmı henüz tam değil.
Yani, ilaç verilmesi çok güzel bir şey. Bakın, şöyle bir şey var: bu Spinal Müsküler Atrofi’nin ilacını Avrupa İlaç Ajansı Haziran 2017’de kabul etti, bir ay sonra Türkiye’de gene ödemeye girmişti Temmuz 2017’de. Onun için işte çocukların organizasyon çerçevesi içerisinde mutlaka Türkiye’nin değişik yerlerinde çok güzel ve iyi çalışan, bu tür çocuklara ve hastalara yardım edecek – erişkinler de olabilir tabii – onlara yardımcı olacak organizasyon gerekiyor. Bir de şu var tabii, şunu da söylemek isterim: Bundan sonra çıkan bütün tedaviler pahalı olacak, daha da pahalı olacak.
Bebek doğduktan sonra diyelim ki Spinal Müsküler Atrofi vakası biz bulduk, tarama testi yaptık, bu çocukta çıktı. Şimdi, bunun ilacı var, yılda 1 milyon dolar. Şimdi, ben buna elli almış yıl yılda 1 milyon dolar nasıl vereyim, kimse veremez. Üstelik etkinliği de tartışmalı olan bir ilaç yani faydası var ama mucizevi bir ilaç değil yani. Şimdi, o bakımdan bunun yapılması gerekiyor. Şu da var, sizin sorduğunuz şey: Diyelim ki çiftlerin – kimseye tabii “Evlenmeyin, çocuk sahibi olmayın.” demeyeceğiz – eğer taşıyıcı oldukları saptanırsa – ki çok fazla bir sayısı olmayacak bunun – o zaman bunlara tüp bebek hizmeti gelecek, bu da güzel bir şey, bunu da devlet karşılayacak.
Türkiye’de aşağı yukarı hemen her gün – örnek olarak veriyorum – 1 tane SMA dediğimiz hastalıktan bebek doğuyor. Her gün doğuyor çünkü biz
bu tarama testini yani antenatal, bebek doğmadan önce ya da çiftler daha … sahibi olmadan önce biz bunu yapamazsak … Her gün 1 bebek doğuyor ve bu da büyük bir yük esasında, sağlık ekonomisi için bu büyük bir yük. Mesela şöyle söyleniyor: Kanadalıların raporu var, Kanadalılar diyorlar ki: Bu SMA’nın ilacı yüzde 95 bile ucuzlasa gene pahalı. Rapor var, çok güzel. Onun için bunu biliyoruz.
29 Mayıs 2019 tarihli TBMM Araştırma Komisyonu toplantısının tutanağını indirmek için tıklayınız.