Yeni Gen Terapisi güvenlik ve etkinlik açısından fare modelinde potansiyel gösteriyor
SMA için ikinci jenerasyon deneysel gen terapisinin, hasta fare modeli çalışmasındaki gen terapisinin bir önceki versiyondan çok daha güvenli ve etkin olduğu, şu anda SMA için kabul görmüş olan gen terapisinden daha etkili olabileceği belirtildi.
CANbridge basın açıklamasında ilgili çalışmanın, CANbridge Pharmaceuticals’deki ve UMass Chan Tıp Fakültesi’nde bulunan Horae Gen Terapisi Merkezi’ndeki bilim insanları tarafından iki organizasyonun arasında devam eden araştırma anlaşmasının parçası olarak yürütülmekte olduğunu duyurmuştur.
Bulguların ASGCT 25’inci yıllık toplantısının posterinde “Endogenous Human SMN1 Promoter-driven Gene Replacement Improves the Efficacy and Safety of AAV9-mediated Gene Therapy for Spinal Muscular Atrophy in Mice” bu ay sonunda çıkacağı belirtilmiştir (sayfa127).
SMA’ya, genellikle SMN1 genindeki mutasyonlar neden olur ve istemli hareketleri kontrol eden sinir hücrelerinin sağlığıyla ilgili olan survival motor neuron (SMN) proteininin eksik üretimine yol açar.
Bu yüzden, SMA semptomları kas zayıflığı, kısıtlı hareketlilik ve nefes, yutma sorunlarını içermektedir.
Onaylanmış hastalık tedavileri SMN seviyelerini onarmaya çalışmakta ve Novartis tarafından pazarlanan Zolgensma gen terapisini içermektedir. Bu tedavi, hücrelere sağlıklı bir SMN1 kopyası gönderen ve onların kendi SMN proteinlerini üretmelerine olanak tanıyan bir viral vektör veya taşıyıcı içinde paketlenir.
Zolgensma nın “SMA yı tedavi etmesinde önemli bir başarı” olmasına karşın, tedavinin yüksek dozda vektör gerektirmesinin karaciğer hasarına ve kanla alakalı hematolojik komplikasyonlara sebep olabileceğini araştırmacılar belirtmiştir.
Yan etkilerini en aza indirerek potansiyel faydalarını en üst seviyeye çıkarmak için araştırmacılar yeni bir gen tedavisi geliştirmiş ve bunu ikinci jenerasyon bir tedavi olarak en uygun hale getirmişlerdir. Bunun vektörü araştırma ekibinin faydalı olacağını düşündüğü Zolgensma’nın vektöründen bazı farklılıklar içermektedir.
Araştırmacılar, bu ikinci nesil terapiyi, SMA’nın bir fare modelinde ve kısaca sağlıklı farelerde Zolgensma’ya benzer şekilde tasarlanmış bir terapiyle – kıyaslama terapisi olarak adlandırılan – karşılaştırdılar.
Yan yana kıyaslama deneysel gen terapisinin sağlıklı farelerin karaciğerinde daha az birikime sebep olduğunu göstermiş, daha az toksisite oranıyla daha güvenli olabileceğini düşündürmüştür.
Araştırmacılar, SMA model farelerde yapılan testlerin, yeni tedavinin hastalık semptomlarını tedavi etmede daha etkili olabileceğini öne sürdüğünü de belirtmiştir.
Spesifik olarak, bu gen terapisi ile yüksek dozda tedavi edilen SMA fareleri, 90 günlük çalışmanın tamamı için hayatta kalırken, Zolgensma benzeri terapiyi alanların hayatta kalması ortalama 60 gündü.
Yüksek veya düşük doz ile ikinci jenerasyon terapi alan fareler, kıyaslanan diğer gruptaki farelere göre, daha hızlı doğrultma refleksi, yani bir farenin ne kadar iyi ve hızlı olarak ayaklarının üstüne kalkabileceğini gösteren motor yetenek testi, göstermiştir, bu da daha iyi bir motor fonksiyonu işaret etmektedir.
Nöromusküler kavşak yapılarının daha iyi onarımı, deneysel gen tedavisi verilen farelerde, sağlıklı farelerinkine yaklaşan kıyaslama tedavisinden daha belirgindi. Nöromusküler kavşak, sinir hücrelerinin ve kasların iletişim kurmak için buluştuğu yerdir ve nöromusküler kavşak, özellikle SMA’da etkilenir.
SMA fare modelinde nekroz – doku ölümü – bazı farelerin kulaklarının etrafında görülebilmektedir. Kıyaslanan tedaviye maruz kalan farelerin %67 sinde, yeni gen tedavisinde düşük doz verilenlerin %33 ünde nekroz görülme oranı saptanmış olup, yüksek dozdakilerin hiçbirinde nekroz görülmemiştir.
Dişi fareler kıyaslanan tedaviye göre yeni tedavi sonrası daha sağlıklı bir vücut ağırlığına kavuşmuştur, erkek farelerde tedaviler arası bir fark gözlemlememiştir.
Araştırmacılar “özetle yeni gen terapi vektörümüz Zolgensma vektörüne kıyasla potansiyel ve güvenlik eşiğini arttırmış klinik çalışmalar için umut vadetmiştir” diye yazdılar.
Paylaşım hazırlığında ve çevirisinde emek veren başta SMA Tip 1 annesi Sinem Kasarcı ve kendileri SMA hastaları olan Ayça Şahin ve Hakan Tayfur’a teşekkür ederiz.
Kaynak: New Gene Therapy Shows Potential for Safety, Efficacy in Mouse Model