Barselona’da düzenlenen Uluslararası SMA Kongresi’nde (21-23 Ekim 2022) Risdiplam ilacı hakkında iki platform konuşması sunuldu.
RAINBOWFISH Çalışması
Laurent Servais (Oxford Üniversitesi), RAINBOWFISH risdiplam çalışmasından elde edilen en son güvenlik ve etkinlik verilerinden bazılarını sundu.
RAINBOWFISH, henüz herhangi bir semptom göstermeyen, genetik olarak SMA tanısı almış bebeklerde risdiplamın etkilerini araştırmak üzere tasarlanmış, açık etiketli, plasebo içermeyen bir çalışmadır. 16-40 günlük aralığında kayıtlı 18 bebek, ortalama olarak 26.5 günlükken ilk risdiplam dozunu aldı. Şubat 2022 itibariyle, hedeflenen tüm katılımcılar çalışmaya alınmıştır.
Önemli olarak, bazıları 22.8 aya kadar risdiplam ile tedavi edilen pre-semptomatik bebeklerde, hiçbir ciddi yan etki saptanmamıştır. Ciddi olmayan yan etkiler de rapor edildi, ancak bunların altta yatan durum veya tedaviden ziyade bebeklerin yaşı ile alakalı olduğu kabul edildi.
Dördünde iki SMN2 kopyası ve üçünde ikiden fazla kopyası olan yedi bebek 12 aydan uzun süre tedavi gördü. Tedavi edilen tüm bebekler kalıcı ventilasyon olmadan, hastaneye yatış gerektirmeden ve yutma ve beslenme yeteneklerini koruyarak yaşayabildi.
Bir yıldan uzun süre tedavi edilen bebeklerin çoğu, 4-5 aylıkken CHOP-INTEND kas fonksiyonu ölçeğinde maksimum puana ulaştı. İkiden fazla SMN2 kopyası olan bebeklerin tümü, sağlıklı çocuklar için Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirtilen zaman aralığı içinde motor kilometre taşlarına (oturma ve yürüme) ulaştı. İki SMN2 kopyası olan katılımcılardan ikisi yaşına göre zamanında oturabilirken, ikisi bunu zamanından geç başardı. Ayrıca, iki SMN2 kopyası olan bir katılımcı yaşına göre zamanında yürüyebildi.
Güvenlilik ve etkililiğe ilişkin bu ön sonuçlar, kayıtlı bebeklerde sürmekte olan risdiplam değerlendirmesini desteklemekte ve SMA’nın erken tedavisinin en iyi iyileştirici etkiyle sonuçlandığını doğrulamaya devam etmektedir.
SUNFISH Çalışması
Andres Nascimento (Sant Joan de Déu Hastanesi, İspanya), orijinal olarak bölüm 1 ve 2’ye ayrılmış olan SUNFISH risdiplam denemesi hakkında benzer bir güncelleme sundu. İlk bölüm, ikinci bölümü daha iyi bilgilendirmek için farklı risdiplam konsantrasyonlarını değerlendirmek üzere tasarlanmıştır.
SUNFISH Bölüm 2, hala devam eden, SMA Tip 2’ye sahip veya ayakta olmayan ve SMA Tip 3’e sahip 2-25 yaş arası kişilerde risdiplamın etkililiğini ve güvenliğini değerlendiren küresel bir çalışmadır. Çalışma plasebo kontrollüdür. Yani Bölüm 2’deki katılımcılar ilk 12 ay boyunca risdiplam veya plasebo ile tedavi edildi, daha sonra tüm katılımcılar 12 aylık risdiplam tedavisine geçirildi.
Kongre’de sunulan verilere göre, 24. ayda, denemeye alınan kişilere çalışmanın açık etiketli bir uzatma aşamasında 36 aya kadar devam etme fırsatı sunuldu (180 kişiden yalnızca 9’u reddetti).
Beklendiği gibi, 36 aya kadar olan tedaviden sonra, risdiplam güvenli olmaya ve iyi tolere edilmeye devam etmektedir, ciddi yan etkilerin olmaması ve ciddi olmayan yan etkilerin risdiplam tedavisinden çok altta yatan hastalığa atfedilmesiyle doğrulanmaktadır. Umut verici bir şekilde, advers olayların genel oranı 36 aylık tedavi süresi boyunca azalmıştır.
Birkaç farklı motor fonksiyon ölçeği (MFM32, RULM, HFMS) kullanılarak, risdiplamın, hastalığın doğal seyrine göre beklenen bir düşüşe kıyasla, tedavinin 12 ila 36 ayı arasında artan skorları koruduğu gösterilmiştir. Başlangıca göre MFM32 toplam puanını iyileştiren veya sabitleyen katılımcıların yüzdesi, 12. ve 36. aylar arasında benzerdi.
Risdiplamın bütünsel etkisini daha iyi değerlendirmek için üst uzuvlar için SMA Bağımsızlık Ölçeği (SMAIS) geliştirilmiştir. Bu ölçek, 12 yaşından büyük SMA’lı bireyler için kendi bildirdiği, 2 yaşından büyük çocuklar için bakıcı tarafından bildirilen bir sonuç ölçüsü sağlar. Ölçek, el becerisi, giyinme ve yemek yeme gibi günlük yaşam aktiviteleri ile ilgili 22 farklı maddeyi değerlendirmektedir.
Ölçeği kullanarak hem SMA’lı hastalar hem de bakıcılar, başlangıca kıyasla 36 ayda bağımsızlık puanlarında sabitlenme veya sürekli iyileşme bildirdiler.
Bu sonuçlar, değişik yaşlardaki SMA hastalarında, risdiplamın uzun vadeli etkinliğini ve güvenliğini desteklemeye devam etmektedir.
Çeviri : Fatih Kaygısız
Kaynak: Risdiplam trial updates at the International Scientific Congress on SMA