31 Ocak’ta gerçekleştirilen SMA Bilim Kurulu toplantısı sonrası yapılan açıklamanın ardından dernek başkan vekilimiz Arzu Şahin, Aydınlık Gazetesi’ne verdiği röportajda tedavi sürecinde yaşanan sıkıntıları ve taleplerimizi dile getirdi. Haberin detayları şöyle;
SMA’da bürokrasi dozları geciktiriyor
SMA hastaları, bekledikleri ilacın müjdesini aldı. Sıra, geri ödeme ve ilaç edinme koşullarının açıklığa kavuşmasında… Hasta yakınlarının talebi: ilaç başvurusundan uygulamaya kadarki süreç kolaylaştırılsın, uygulama merkezlerinin sayısı kadar işlevselliği de artırılsın.
SMA Benimle Yürü Derneği Başkan Yardımcısı Arzu Şahin, ülkemizde bütün hasta grupları için kullanılan ve SGK kapsamında bulunan Nusinersen etken maddeli (Spinraza) adlı ilaca ulaşmanın önündeki zorluklara dikkat çekti, SMA hastalarının bürokrasiden kurtarılmasını istedi.
Risdiplam etken maddeli ikinci ilacın ruhsat alma aşamasında olmasının önemli bir gelişme olduğunu belirten Şahin, Spinal Musküler Atrofi (SMA) hastalarının acil çözüm bekleyen sorununu şöyle ifade etti: “Başvuru yapıyoruz. Birtakım fizik testlerine giriyoruz. O başvurumuz Sağlık Bakanlığına bağlı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından onaylanıyor. Onay SGK’ya gönderiliyor, SGK onaylıyor. Ondan sonra ilacımız listeye giriyor, hastaneye gönderiliyor. Ardından hastanede uygun oda, yatak ve uygulama günü sırası bekliyoruz. Dolayısıyla dozlarda gecikmeler yaşanıyor. Hastalar ve hasta yakınları olarak, bunların da artık ortadan kalkmasını ümit ediyoruz.”
İLAÇ İÇİN BAŞKA ŞEHRE…
Tedavi uygulama merkezlerinin sayısının 110’a ulaştığına da değinen Şahin, “Uygulama merkezlerinin sayısı kadar işlevselliği de doğru orantılı olarak artırılmalı, bu konu ihmal edilmemeli.” dedi. Söz konusu merkezlerin hepsinde uygulama yapılamadığına dikkat çeken Şahin, şöyle konuştu: “Hastalarımız hâlâ bir şehirden başka bir şehre gitmek durumunda kalabiliyorlar; özellikle doğu bölgelerimizden bahsediyorum. Bu çok yorucu. ‘Skorlama’ testlerine girmek ve ardından ilacı almak için en az iki kere gitmek gerekiyor… Bizler başvuru işlemlerinin, rapor işlemlerinin ortadan kaldırılmasını, kolaylaştırılmasını istiyoruz. Yani artık bürokratik işlerle uğraşmak istemiyoruz.”
SMA Benimle Yürü Derneği Başkan Yardımcıdı Arzu Şahin, ilacın temini aşamasında çıkarılan, Bakanlığın yayınladığı sağlık uygulama tekniğine göre belirlenen kriterlerin de “kaldırıldı” denmesine rağmen hâlâ sıkıntılar yarattığını söyledi. Şahin, “İlacımıza kritersiz ulaşmak, tedavimize devam etmek istiyoruz” dedi.
‘TAŞIYICILIK TESTİ İÇİN ÇİFTLER BİLİNÇLENDİRİLSİN’
Taşıyıcılık taramalarının ülkemizde başladığını anımsatan Arzu Şahin, “Bu çok önemli. Taşıyıcılık testleri konusunda insanlar bilinçlendirilmeli.” dedi. Çiftlerin, bir tüp kan vererek taşıyıcı olup olmadığını öğrenebileceğine dikkat çeken Şahin, şöyle sürdürdü:
“Bunu aile sağlığı merkezlerine giderek yapabilirler. Ne yazık ki doktorların bütün uyarılarına rağmen bu testi yaptırmak istemeyen çiftler olduğunu duyuyoruz. Bu çok üzücü. Çünkü SMA hastalarının tedavisi kadar yeni SMA hastası bebeklerin doğumunun da önlenmesi gerekiyor. Bunu önlemek mümkün.
“Eğer çiftlerin ikisi de taşıyıcı çıkarsa asla normal gebelikle çocuk sahibi olmamalılar. Çünkü her gebelik için yüzde yirmi beş risk söz konusu; SMA hastası bir bebek dünyaya gelebilir. Bir şeyi önlemek mümkünken bir tüp kan vermekten çekinmesinler, korkmasınlar insanlar.”
‘REÇETE AŞAMASINI SABIRSIZLIKLA BEKLİYORUZ’
Sağlık Bakanı’nın şurup şeklindeki Risdiplam’ın ruhsat başvurusunun onay aşamasında olduğunu açıklamasının ardından, SMA hastaları ve yakınlarında heyecanlı bekleyiş başladı. Arzu Şahin, o bekleyişi şu sözlerle ifade etti:
“Nusinersen etken maddeli ilaç, bebek çocuk, yetişkin bütün hastalar için SGK kapsamında. Ancak o ilacı almaya klinik açıdan uygun olmayan bir grup hasta var. Örneğin yutma refleksi olmayan, bir takım cihazlar kullanmak durumunda olan ya da daha önceden skolyoz ameliyatı olup omuriliği enjeksiyon yapılmasına uygun olmayan bir grup hasta tedaviden mahrum kalıyordu. Oral yolla alınan şurup şeklindeki Risdiplam, özellikle bu hastaların dört gözle beklediği bir ilaçtı. Şimdi Sağlık Bakanı, onun da kapsama alınacağı, ruhsat başvurusunun yapıldığı ve bunun en kısa sürede sonuçlanacağı müjdesini verdi.
“Bir ilacın ruhsat almasından beklentimiz, süreçlerin hafiflemesi yani artık başvuru sürecinin biraz daha kısalması, belirlenecek olan geri ödeme koşullarına göre hekimlerin bir an önce reçete yazması yönünde. Bunu da sabırsızlıkla bekliyoruz. Geri ödeme koşullarının ve hastalara temininin nasıl olacağının da açıklığa kavuşması lazım.”
‘BÜTÜN TEDAVİLERİN OLMASINI İSTERİZ’
Arzu Şahin, henüz Türkiye’de kullanılmayan Zolgensma etken maddeli ilaca ilişkin olarak da şöyle konuştu:
“Bakan Bey, diğer ilaç Zolgensma için henüz klinik verilerin olmadığını söyledi. Bizler tabii ki SMA Benimle Yürü Derneği olarak bütün tedavilerin ülkemizde olmasını istiyoruz. Hangi hastaya, hangi tedavi uygunsa hekim ve aile tarafından ortak karar alınmasını temenni ediyoruz.
“Dünyada üç tedavi var biliyorsunuz. Her üç tedavi de gen temelli tedavidir. Birinin diğerine üstünlüğünü kanıtlayan bilimsel bir veri yok. Yani ‘A ilacı B ilacına göre daha üstündür’ diyebileceğimiz hiçbir bilimsel veri yok. Dolayısıyla bir ilacı diğerine göre kötülemek -bazen duyuyoruz kamuoyunda- SMA hastalarına zarar vermekten öteye gitmez. Bu bilgi kirliliğinin de altını çizmek lazım.”
Zolgensma, SMA hastalığının tedavisinde kullanılan onasemnogene abeparvovec etken maddeli gen tedavisidir.